ΟΚ, το κατάλαβα. Ας προχωρήσουμε.

Ο πνιγμός δεν μοιάζει ΠΟΤΕ με πνιγμό

Αληθινό περιστατικό:

Ευκατάστατος κύριος ενοικιάζει πολυτελές σκάφος (μαζί με Καπετάνιο) και κάνει τις διακοπές του σε νησί. Έχοντας πλησιάσει το σκάφος σε μία απόμερη παραλία, ο κύριος πέφτει στο νερό για να κολυμπήσει.

Ο Καπετάνιος βρίσκεται επί του σκάφους πίνοντας τον καφέ του στη σκιά.

Ο κύριος παίζει με τη σύζυγό του πετώντας νερό ο ένας στον άλλο και διασκεδάζοντας. Οι φωνές και τα γέλια τους είναι οι μόνοι ήχοι που ακούγονται στην ερημική παραλία. Ξαφνικά, ο Καπετάνιος του σκάφους σηκώνεται από τη θέση του και φωνάζει:
Είσαι καλά;
Ο κύριος του απαντά:
Μια χαρά!
Και η κυρία σχολιάζει:
Μα γιατί ανησυχεί, δεν βλέπει ότι απλώς παίζουμε;
Σε λίγα δευτερόλεπτα, ο Καπετάνιος πέφτει με τα ρούχα στο νερό και με ταχύτατες κινήσεις φτάνει στην ακρογιαλία κατευθυνόμενος προς τα πάνω τους, ενώ το ζεύγος απορεί γιατί. Το βλέμμα του Καπετάνιου δεν έχει ξεκολλήσει από πάνω τους, όπως είχε μάθει να κάνει στα σεμινάρια ναυαγοσωστικής. Πλησιάζει τον κύριο, ο οποίος του λέει:
Μα καλά, τί έπαθες και κάνεις έτσι;
Και ο Καπετάνιος με έντονο ύφος:
Φύγε από μπροστά μου, γρήγορα!
Σε απόσταση λιγότερη από 3 μέτρα από τον κύριο, η 9χρονη κόρη του ζευγαριού ήδη πνιγόταν.

Οι γονείς της δεν είχαν καταλάβει απολύτως τίποτε...

Το κοριτσάκι τελικά σώθηκε. Ο Καπετάνιος ήταν παλιά διασώστης της Αμερικανικής Ακτοφυλακής.

Αλλά τί ήτανε αυτό που εμπόδισε τον κύριο να καταλάβει ότι η κόρη του πνιγότανε;
Και, ταυτόχρονα, τί ήταν αυτό που είδε ο Καπετάνιος από απόσταση μεγαλύτερη των 15 μέτρων, που τον οδήγησε να αντιδράσει άμεσα;


Ο καπετάνιος είχε εκπαιδευτεί να αναγνωρίζει τα σημάδια του πνιγμού από εξειδικευμένα σεμινάρια και εκπαιδευτές. Ο πατέρας απ' την άλλη, ήξερε ότι ο πνιγμός είναι όπως στις ταινίες: φωνές (κραυγές) αγωνίας για βοήθεια, κούνημα των χεριών, αναταραχή στο νερό, θόρυβος.

Ο πνιγμός, 99 φορές στις 100, είναι ένα αθόρυβο γεγονός. Το κούνημα των χεριών και οι δραματικές φωνές που μας δείχνει η τηλεόραση δεν απαντώνται σχεδόν ποτέ στους αληθινούς πνιγμούς.

Το Ενστικώδες Αντανακλαστικό Πνιγμού (Instinctive Drowning Response όπως το ονόμασε ο A. Pia, Ph.D.), είναι ουσιαστικά το σύνολο των κινήσεων που κάνει ένας άνθρωπος για να αποφύγει έναν επερχόμενο πνιγμό στο νερό. Και δεν μοιάζει καθόλου με αυτό που φαντάζεσαι. Υπάρχει ελάχιστη κίνηση στο νερό (πλατσούρισμα), ελάχιστη κίνηση των χεριών και, στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, καθόλου κραυγές βοήθειας.

Για να καταλάβεις το πόσο αθόρυβος μπορεί να είναι ένας πνιγμός, αρκεί να σκεφτείς ότι πάνω από το 50% πνιγμών παιδιών 0-14 ετών συμβαίνουν σε απόσταση μικρότερη των 22 μέτρων από τους επιτηρούντες γονείς! Στο δε 10% των περιπτώσεων αυτών, οι γονείς βλέπουν το παιδί τους να πνίγεται αλλά δεν συνειδητοποιούν το τί ακριβώς του συμβαίνει, θεωρώντας το απλό παιγνίδι! (Τα στατιστικά στοιχεία είναι του Center for Disease Control and Prevention - CDC)

Ο δρ. Pia, σε ένα άρθρο του στο περιοδικό της Αμερικανικής Ακτοφυλακής, περιγράφει ποιες είναι οι ενστικτώδεις κινήσεις του ανθρώπου που πνίγεται:
  • Εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων, ο άνθρωπος που πνίγεται αδυνατεί να φωνάξει. Το αναπνευστικό σύστημα φτιάχτηκε πρωτίστως για την αναπνοή. Η ομιλία είναι μία δευτερεύουσα δυνατότητα που παρέχει το αναπνευστικό. Ο οργανισμός δίνει πάντοτε προτεραιότητα στην αναπνοή έναντι της φωνής.
  • Το στόμα του ανθρώπου που πνίγεται, εμφανίζεται να ανεβοκατεβαίνει πάνω και κάτω απ' την επιφάνεια του νερού. Το στόμα δεν είναι για επαρκές χρονικό διάστημα πάνω απ' το νερό ώστε να εκπενύσει, να εισπνεύσει και μετά να καλέσει για βοήθεια.
  • Ο πνιγόμενος δεν μπορεί να κουνήσει τα χέρια του πάνω απ' το νερό. Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης τον οδηγεί να εκτείνει τα χέρια του οριζόντια και να πιέσει προς τα κάτω το νερό για να ανυψώσει το σώμα του έξω απ' αυτό και άρα να μπορέσει να βγάλει το κεφάλι πάνω απ' την επιφάνεια για να ανασάνει.
  • Από άποψη φυσιολογίας, ο πνιγόμενος αδυνατεί να εκτελέσει ηθελημένες κινήσεις όπως π.χ. να κινήσει τα χέρια του σαν σήμα βοήθειας, να κολυμπήσει προς το μέρος του διασώστη ή να γραπώσει ένα αντικείμενο που επιπλέει.
  • Από την αρχή ως το τέλος του Ενστικώδους Αντανακλαστικού Πνιγμού,  το σώμα παραμένει σε κατακόρυφη θέση χωρίς να δείχνει σημάδια απότομης κίνησης. Αν δεν υπάρξει άμεση διάσωση, ο πνιγόμενος μπορεί να παλέψει στην επιφάνεια του νερού από 20 έως το πολύ 60 δευτερόλεπτα πριν αρχίσει η βύθισή του.
 (Πηγή: Περιοδικό On Scene, Φθινόπωρο 2006)
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι ένας άνθρωπος που φωνάζει για βοήθεια στη θάλασσα δεν διατρέχει κίνδυνο. Απλώς εκείνη τη στιγμή βρίσκεται σε κατάσταση πανικού, όχι πνιγμού. Και αυτός ο πανικός δεν εκδηλώνεται πάντα πριν τον πνιγμό. Αν εκδηλωθεί όμως, είναι βέβαιο ότι θα διευκολύνει κατά πολύ την διάσωση του ατόμου, καθώς το άτομο εκείνη τη στιγμή μπορεί ακόμα να ελέγξει τις κινήσεις του σώματός του και άρα να πιαστεί από κάποιο σωσίβιο ή να κολυμπήσει προς κάποια κατεύθυνση.


Τί σημάδια πρέπει να ψάξουμε για να καταλάβουμε ότι κάποιος πνίγεται;

  • Αν το κεφάλι βρίσκεται χαμηλά μέσα στο νερό και το στόμα κοντά στην επιφάνεια
  • Αν το κεφάλι είναι γερμένο προς τα πίσω με το στόμα ανοικτό
  • Αν τα μάτια φαίνονται ότι δεν εστιάζουν κάπου ή είναι εντελώς κλειστά
  • Αν υπάρχουν μαλλιά μπροστά στα μάτια που το άτομο δεν τα μετακινεί με το χέρι του
  • Αν η στάση του σώματος είναι εντελώς κάθετη (δεν φαίνονται πουθενά τα πόδια του)
  • Αν φαίνεται να παίρνει βαθιές και συχνές αναπνοές
  • Αν φαίνεται προσπάθεια κατακόρυφης ανύψωσης απ' το νερό

Μερικές φορές, η κοινότερη ένδειξη ότι κάποιος πνίγεται είναι ότι δεν ακούγεται.

Υπάρχει όμως ένας σίγουρος τρόπος για να καταλάβεις αν κάποιος πνίγεται:

Ρώτησέ τον αν είναι καλά.

Αν δεν λάβεις απάντηση ή αν γυρίσει να σε κοιτάξει με απλανές βλέμμα, μπορεί να σου απομένουν το πολύ 30 δευτερόλεπτα για να αντιδράσεις.

Και ειδικά για τους γονείς:

Τα παιδιά στην παραλία κάνουν φασαρία.
Αν δεν ακούτε φασαρία, κοιτάξτε προσεκτικά.

Διαβάστε περισσότερα στο blog του Mario Vittone (http://mariovittone.com), Τεχνικού Επιβίωσης της Αεροπορίας και Διασώστη πλήρωμα ελικοπτέρου της Αμερικανικής Ακτοφυλακής της Νέας Ορλεάνης

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Έχεις κάτι να πεις; Γράψτο εδώ!